ALI
Aziana Letro Ide
Editero: V.R.Srinivasan    eposto: vasanvrs@gmail.com
Numero:  3

==========================================================================
Kara  lekteri,

Me ne recevis ula letro da lekteri respondante pri numero-2 di ALI.

Tamen dum kelka okazioni, quin me obtenis konversar kun kelka di nia amiki ye l interreto  kelka homi laudis mea esforco.   Kelki expresis, ke ALI povas plubonigesar per grafikaji.  Ma me ne savas multa pri tekniki komputorala e do me koaktesas por "vivar inter mea moyeni."   Me fidas ke lekteri pardonos mea kulpi.

Quale me dicas singla okazione, lekteri mustas sentar su libera indikar la erori en texti e me aceptos li gatidueme.


Kordiale

Srinivasan
(vasanvrs@gmail.com)
Chennai, India
7ma februaro 2012
=========================================================================
LA ANCIENA FLUGANTA MASHINI
(parto finala)
Da Jean Claude Mortignon
 
Altra verko titulizita la Samaranganasutradhara deskriptas quale la vehili konstruktesis. Lo esas posibla ke la merkurio relatis a la propulso, o plu versimile, a la dukto-sistemo. Stranje, Sovietana ciencisti deskovris to quon li nomizas « antiqua instrumenti utiligita por la navigado di vehili kosmospacal » en kaverni en Turkestan ed en la dezerto di Gobi.
 
La « aparati » koncernata esas objekti misferal ek vitro o porcelano, finante per kono havanta guto merkuria en lua internajo. Lo esas evidenta ke l’anciena Indiani flugis en ta vehili, super tota Azia,  a la direciono di Atlantida konjekteble ; e mem, semblante, a Sud-Amerika. Skriburi trovita en Mohenjodaro en Pakistan (supozata esar un de la « Sep urbegi Rishi dil Imperio Rama ) esas ankore nedechifrita, samaspeca skribarto anke trovesis en altra loko dil mondo : la Pasko-insulo, ol nomizesas skribarto di Rongo-Rongo, anke ol ne dechifresis, ed esas nekredeble simila a la literi di Mohenjodaro.
 
En la Mahavira di Bhavabhuti, texto Jaina dil okesma yarcento rekoliita de anciena texti e tradicioni, ni lektas :
« Charo aeral, la Pushpaka, transportas multa homi a la chefurbo di Ayodhya. La cielo esas plena de  fluganta mashini marveloza, obskura quale la nokto, ma trasemata per lumi havanta brilego flavatra ».
 
Le Veda, antiqua poemo Hinduista, konsiderata kom esante la maxim anciena de omna Indiana texti, deskriptas « Vimana »-i havanta diversa formi e dimensioni : le «ahnihotra-vimana » posedanta du motori, le «vimana-elefanta » havanta plu multa motori, ed anke altra tipi nomizita - segun bestio-nomi - martin-peskero, ibiso ed altra simila animal-nomi.
 
Desfortunoze, le « Vimana », quale la plu multa deskovruri ciencal, uzesis fine por milito. La Atlantidani utiligis lia fluganta mashini, « Vailixi, » olqui esis simila vehilo aeral, en la skopo konquestar e submisar la mondo, adminime semblas esar tale, se on devas kredar la texti Indiana. La Atlantidani, konocata kom « Asvin »-i en la skriburi Indiana, esis semblante plu avancinta teknologiale kam la Indiani, e certe havis plu militema temperamento.
 
Quankam onu ne konocas la existo di anciena texti pri le Vailixi Atlantidana, kelka informi transpiris per la mediaco da esotera informo-fonti « okulta » qui deskriptas lia fluganta mashini. Simila, se ne identa a le Vimana, le Vailixi esis generale « sigaroforma » ed havis la kapableso manovrar sub l’aquo same bone kam en l’atmosfero o mem en la kosmospaco. Altra vehli, quale le Vimana, havis la formo di subtaso, e povis segun semblo anke submersesar.
 
Segun Eklal Kueshana, autoro di « The Ultimate Frontier“ (La Lasta Frontiero), en artiklo quan il redaktis en 1966, le Vailixi utiligesis unesme en Atlantida 20.000 yari ante nun, e le maxim ordinara de li esas :
« subtaso-forma havanta generale kruco-segmento trapezoidal kun tri motori misferal lokizita ye la infra latero.”
“Li utiligas aparato mekanikal ye antigravitado pulsate per motori  havanta aproxime 80.000 kaval-povi.”
 
Le Ramayana, Mahabharata e cetera texti aludas la hororinda milito qua havis loko, dek o dek-e-du mil yari ante nun inter Atlantida e Rama qui utiligis destrukto-armi ne povante imaginesir da lekteri til la duesma duimo di ca yarcento. La anciena Mahabharata, un de la savo-fonti pri le Vimana, raportas la teroriganta destruktiveso dil milito :
 
« …(la armo esis) unika projektilo charjita per la tota povo dil Universo.“
 
« L’ANCIENA AEROVEHILO VIMANA » - Artiklo da John Burrows pri Sanskrita texti qui plenigesas per aludi a Dei qui kombatis batalii en la cielo dum utiligar Vimana-i provizita per armi tam mortigiva kam olti quin ni povas  agigar hodie en teoriale plu savoza tempo. Exemple, esas paragrafo en la Ramayana qua asertas :
 
« La charo  Pushpaka olqua similesas la Suno ed apartenas a mea fratulo adduktesis dal potenta Ravan ; ita ecelanta charo aeral iras at omna loki segunvole…ica charo esas simila a nubo brilanta en la cielo. »
 
« …e Rejo [Rama] eniris ol, e la ecelanta charo ye l’impero dil Raghira, acensis a la tre alta atmosfero. »
 
En la Mahabharatra, anciena poemo Indiana di grandega longeso, ni saveskas ke individuo nomata Asura Maya posedis « Vimana » mezuranta dek-e-du kud-mezuri en cirklo-kurvo, ed havanta quar forta radi. Ita poemo esas vera mineyo ora por informi koncernanta la konflikti inter dei qui solvis lia disputi, segun semblo, per uzar armi tam mortigiva kam olti quin ni esas hodie kapabla utiligar. Exter la raportita fakto ‘lansigar misili’ , ita poemo memorigas la utiligo di altra armi mortigiva. ‘La Dardo di Indra’ funcionanta per la moyeno di  cirklatra ‘reflektoro’.
 
Kande on fucionigis lu, ol produktis ‘flecho de lumo ‘ olqua, kande ol vizis irga skopo-plako, senfriste ‘kombustis ol per lua povo’. Lor aparta kambio, la heroulo, Krishna, persequas ilua enemiko, Salva, en la cielo, kande neexpektite la Vimana de Salva, la Saubha igesas ulamaniere nevidebla. Nule senkurajigita, Krishna nemediate pafas per armo specal :
 
‘Me quik frapis per flecho, qua mortigis per emisar aparta sono’.
 
Mult altra armi hororinda deskriptesas, tote evidente reala, en la Mahabharata, ma la maxim pavoriganta de omna esas olta uzata kontre le Vrishi. La historio savigas :
 
« Gurkha fluganta en lua Vimana rapidega e potenta lansis kontre la tri civiti di le Vrishi e le Andhaka unika projektilo charjita per la tota povo dil Universo. Inkandecanta kolono de fumuro e fairo, tam brilanta kam dekamili de suni, levesis lore en lua tota splendideso. Lo esis la nekonocata armo, la Fera Tondroflecho,  giganta anuncanto di morto qua reduktis a cindri la tota genti di le Vrishni ed Andhaka. »
 
Esas importanta atencigar, ke itaspeca raporti ne esas le unika. Li povas korelatigesar a simila raportaji trovebla en altra civilizuri anciena.
 
La efekti di ca Fera Tondroflecho konstatesas per malaugura rikonocebla ringo.  Videble, iti qui mortigesis per ol esis tante severe brulita ka lia kadavri esis neidentigebla. La posvivanti standis apene plu bone, pro ke ol produktis la falo di lia hari ed ungli. Forsan lo maxim trublanta ed ecitanta, koncerne la informo pri ica supozata mitala «Vimana »-i en la anciena texti, esas ke on trovas raporti qui konsideras kom evidenteso la deskripto por konstruktar un de ta « Vimana »-i. Liamaniere, la instrucioni esas tote preciza. En la Sanskrita libro Samarangana Sutradhara, skriptesas :
 
« Robusta e duriva mustas facesar la trunko dil Vimana, quale granda ucelo fluganta ek materiala lumo. Interne on mustas pozar la mashino ye merkurio kun lua varmiganta fera aparato sube. Per la moyeni dil povo latenta en la merkurio olqua funcionigas la duktanta vento rotacanta, viro sidanta en la internajo povas voyajar dum granda disto en la cielo. La movi dil Vimana esas tala ke lu povas acensar vertikale, decensar, irar oblique adavane ed addope. Per la helpo dal mashini la homi povas flugar en l’aero e cielala enti povas decensar adsur la tero. »
 
La Hakatha (Legaro dil Babilonani) deklaras sen ambigueso :
« La privilejo funcionigar fluganta mashino esas granda. La savo pri la cienco flugar esas inter le maxim anciena de nia heredaji. Ol esas donaco da ‘ ti di la supera altajo’. Ni recevis ico de li kom moyeno por salvar multa vivi. »
 
E mem plu fantastika esas l’informo furnisita en l’anciena verko Kaldeana, La Sifrala, qua kontenas plu kam cent paginedi de detali teknikal por konstruktar fluganta mashino. Ol kontenas vorti qui tradukesas per grafita bieli, kupra helico-resorti, kristala indikatoro, vibranta sferi, stabila anguli, edc.
 
FINO

=========================================================================
Movado^^(parto finala)
Da V.R.Srinivasan

Exemple, la pezajo  'du-pound'-a presas sur la manuo duopla tam forte kam pezajo 'un-pound-a.  Ka esas sufica dicar ke la objekto 'du-pound'-a falas plu rapide kam to 'un-pound'-a  Se la  objekto 'du-pound'-a manifestas jus duopla avideso retrovenar a sua loko naturala,  ka ol ne falus jus ye rapideso duopla?  Ka ico ne esus probesar?  Pro quo ne mezuras la rapidesi exakta di objekti amba e vidas ke ka  objekto 'du-pound'-a falas ye rapideso duopla kam objekto 'un-pound'-a  Se ol ne agas tale lore certe la teorii pri movado mustos modfikesar.  Se, sur la altra manuo, ol agas tale,  lore  la teorio Greka povas aceptesar kun plua certeso.

Ankore, tale intencita probo (o experimento) ne agesis da Aristotle o dum du mili yari pos ilu.  Esas du rezoni por ico. Un esis teoriala. La Greki havis maxim granda suceso en geometrio qua traktas pri koncepti abstrakta tale kom punti sen dimensionala e linei sen largeso.  Li ganis resultaji ye tante simpleso e generaleso ke li ne povabis obtenita da mezurante objekti aktuala  Komenceskis, do , la sentado ke la restaji mondo esis kruda kelke e malafitigita por helpar solvar teorii abstakta dil universo.  Certe esis Greki qui experimentis e inferis konkluzi imoportanta; exemple Archimedes (257?-212AK)e Hero (unesma centyaro PK).  Malgre to la antiqua e mezepoka esis definitive en favoro di dedukto de asumaji, prefere, kam di probo da experimento.

La rezono duesma esis ta qua esis praktikala.  Ne esis tante facila experimentar quale on supozas.  Ne esas desfacila kalkular la rapideso di objekti falanta en epoko di halto-kronometro e metadi elektronikala por mezurar kurta intervali di tempo.  Til tri centyari ante nun ne esis horlogi  qua povas mezurar mikra intervali tempo e preske nula mezurilo di irga speco.

Dum fidar rezono pura, filozofi anciana vere esis facanta maxim bona ek quin esis disponebla a li e dum aspekar des-estimar experimento li nur agis quan la neeeso postulis.

La situeso diveneskis chanjar lente proxim la fino di MezEpoki.  Skolanti plusa  e plusa  estmeskis la valoro di experimento kom metado probar teorii e hike e ibe individui komencis trovar tekniki experimentala.

La experimento restis preske sen influo. tamen, til la ciencisto Italiana Galeleo Galeli (1564-1642) venis sur la ceno.  Il ne inventis experimento ma facis ol spektakala e populara.  Ilua experimentaji pri movado esis tante injenioza e konklusiva ke li ne nur komenceskis la destrukto di fiziko Aristotle-ana ma demonstratis,  por tota tempo, la neceso por experimento en cienco.  Esas de Galileo (ilu es nevarieble konocesis da sua unesma nomo) ke la nasko di"cienco experimentala" o "cienco moderna"  datizata kustumale.


(Fino). 

____________________________________________________________________
^^Fondita ye libro "Understanding Physics (Komprenar Fiziko)" da Isaac Asimov
****************************************************************************
Pri la Chiniana Nova Yaro
da s-ro Jaime Alcoba

Preske al komenco di ca yaro, ye la 23ma de januaro, es Nova Yaro Chiniana. Ta dio anke nomesas la Printempala Festivalo. Do, multa homi lektas o askoltas la novaji pri ta jorno, ma ne savas plus multe. Do, hike me donas kurta rezumo pri ta dio bon-augura. 

La Chiniana Nova Yaro es bazita sur kalendario luna-suna.  To signifikas ke ol utiligas la suno e la luno por determinar la dati.  En Chinia, on nomesas ta kalendario "kalendario agro-kultivala", por diferenciar ol dil kalendario uzita omnadie.  Pro to, la dato dil festivo es diferanta singlayare.

La yari povas nombresar en tri difereanta manieri:  per nomo di animalo (kavalo, porko, dragono), nombro (4709), e nomo chiniana (RenChen).  Cayare, esas la yaro dil dragono.

La maniero di celebrar ta festo diferas inter familii, dependante se la familio es Budista* o Taoista*.  Anke, singla developas sua propra maniero di festar.

La Chiniana Novyaro es celebrata en landi ube existas granda nombro de chiniani. Fakte, la jorno es celebrita en Hong Kong, Makau, Taiwan, Singapura, Tailandia, Filipini, Malaysia, Indonesia, Brunei e en Vietnam. La nombro de jorni qua on havas libera diferas segun la lando.  En Chinia, on havas 7 dii libera, ma en Brunei, on nur havas du jorni.  Anke la skopo e la nombro de eventi difereas. Komprenende, en Chinia existas multa plu eventi.  En altra landi ube la nombro di Chiniani es plu mikra, apene existas eventi.  E ofte en ta landi, on mustas festar dome e dum jorno laborala.

Adsube esas bazala rezumo pri quale on celebras la festo.

La nokto ante la komenco dil festivo, multa familii manjas granda repasto, e la tota familio es kune. Es la maxim longa festojorno, ofte durigante til tre frua la sequanta dio.  Catempe, komencas la plu longa festo dil yaro Chiniana, durigante 15 jorni e kulminante kun la Festivo dil Lanterno, pri qua ni parolos adsube.

Tre ofte, la precipua tri jorni es la plu importanta ek la cetera altri.

Dum la unesma dio, on vizitas plu olda membri dil familio.  Anke, familio povas invitar dancanti qua facas la Danco dil Leono, kredita a foriragar la mala spriti.  Tre ofte, plu olda membri donas reda kuverti kun pekunio a la yunuli.  En la urbegi, la priotekniki ne es permisita inter personi privata, mem se olti ankore es tre populara kun la populo ibe. Do, la guvernerio ofte pagas por publika piroteknikala spektakli.

Dum la duesma jorno, tradicionale es tempo ube mulieri mariita retornas vizitar sua familii e amiki.  Altralatere, multa homi kredas ke ta jorni celebras la hundi, e segun ta tradiciono, on donas manjajo specala por olti.

Dum la triesma jorno, on ne es supozita vizitar amiki e altra familio-on kredas es mala chanso to.  Vice, on vizitas templi ube on demandas ulu pre-dicar la futuro dil venonta yaro.

La nova yaro chiniana duras 15 jorni.  Ye la 15ma jornoo, es la Festivo dil lanterni, qua konkluzas la Nov-yarala festi.  Antee, nur la nobleco partoprenis facar la lanterni, e olti esis simpla.  Hodie, omnu havas Lanterni, e la desegni es tre komplexa.  Anke, ye la dio dil lanterni es konocata kom tempo por la amanti.

Do, quo es la jorno hodie venerdio, la 3ma di februaro, segun la kalendario chiniana?  Hodie es la 12ma jorno dil unesma monato dil yaro dil dragono, konocita kom RenChen o nombrita 4709.  E kande es la sequanta Chiniana Novyaro ye 2013?  Ye la 10ma februaro, 2013.


***Danko a olti ret-situi, me povas donar a vi ca artiklo:  www.wikipedia.org, http://www.chinesetools.eu/tools/chinesecalendar/, e mem  www.google.com por informi por ica artiklo.****************************************


=========================================================

Enigmato (da S-ro Allan Rockett)

La quar homi en ca enigmato omna konkursis en diversa klasi de hundala ajileso ye recenta konkurso. La konkursi omna bezonis ke la hundi trans-saltas barili, tra tuneli e diversa altra obstakli en la maxim rapida tempo posibla. Singla hundo havis diferenta rezulto – un finis unesme, un triesme, un quaresma, ed un nonesma. Omna quar hundi esis di diferenta raso.

Ka vu povas determinar qua manipulas singla hundo; ye qua nivelo singla hundo konkursis; la pozeso
ube finis singla hundo; e la raso di singla hundo?

1.Se Tiff finis unesme, lore Terry finis quaresme.
2.Se Terry finis quaresme, lore Jago es muton-hundo, altre Jago ne esas muton-hundo.
4.Se Jane konkursis en Novico, lore el finis quaresme.
5.Se Jane konkursis en la Seniora klaso, lore el finis triesme.
La hundo qua finis nonesme, esis Alsatian (germana pastoro??). Ca esis sive Jago, qua kase Jago konkursis en Elementala klaso, sive ca esis Kelly, qua kase Terry manipulis Kelly.
6. Mark triumfis en klaso di Komencanti.
7. Se la hundo di Mark nomesas Patti, lore Patti esas labradoro, altre Patti esas muton-hundo.
8. La hundo di Ruth nomesas Jago.
9. Se Jago finis quaresme lore el konkursis en la Novico-klaso altre el konkursis en la Seniora klaso.
10. Se Patti finis unesme, lore la hundo di Terry esas Alsatian (germana pastoro??) altre la hundo di Terry esas muton-hundo.
11. Se la hundo di Jane esas dobermano lore Jane finis quaresme, altre Jane finis triesme.

Homi:   Jane; Mark; Ruth; Terry
Hundi:  Tiff; Patti; Jago; Kelly
Rasii  : Alsation??; Muton-hundo; Labradoro; Dobermano.
Niveli:  Komencanto; Elementala; Novico; Seniora.

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Mixuro:

Riordinez sube donita mixita leteri di singla vorto por formizar vorti Idala propre  e pose formizez la respondo apta a la insinuo, ek la leteri en plasi donita inter embracili opozite singla vorto.

URBIKS    _  _ _ _ _ _  (2.4)

KOMTISO  _  _  _ _ _ _ _  (2.6,7)

PMUIL       _ _ _ _ _  (1.4)

MULONIF  _ _  _ _ _ _ _  (3,7)

Insinuo: 
Feliceso konsistas ne en havar  _ _ _ _ _  ma esar kontentiganta kun  _ _ _ _ .

******************************************

Joko

Operaco Simpla

Ula viro esis movanta desquiete en sua rotostulo in la vestibulo dil hospitalo,  jus ante sua operaco.

Flegisto haltis ilu e questionis " Quo es la afero?"

Ilu dicis "Me audis la flegisti dicante ' Esas operaco tre simpla, ne jenar su, me es certe ke omni esos bona"

"Elu probesis komfortigar vu, quo es tante terroriganta pri ito?" 

"Elu ne esis parolanta kun me. Elu esis parolanta kun la medikisto!".

***************************
Solvuro di mixuro : skrubi, moskito, plumi, fulmino : Respondo a insinuo: multo, poko
Solvuro di enigmato: La detali donita inter embracili esas respektive Nomo di Hundo,  Manipulero,  Klaso   Loko e  Raso
(Patti, Mark, Komencanto,1ma, Labradoro); (Tiff, Jane, Seniora,  3ma ,  Muton-hundo);(Jago  Ruth   Novico   4ma  Dobermano)' (Kelly  Terry  Elementara  9ma  Alsatian)


Retre a la indexpagino pri ALI